De Kerkuilwerkgroep Vlaanderen krijgt hoe langer hoe meer de vraag om camera’s te plaatsen in nestkasten. Meestal wil een locatiehouder de beelden live kunnen volgen op zijn tv-toestel of computer, anderen willen de beelden online plaatsen of presenteren op school, in een expositieruimte of zelfs in kerkportalen, kantoren, winkels, cafés en clublokalen. Wij hebben alle begrip voor de educatieve meerwaarde die webcams kunnen opleveren en begrijpen de verleiding om bij een aaibare soort als de kerkuil een webcam te installeren.
Als kerkuilbeschermers raden wij dit echter sterk af en waarschuwen we graag voor de mogelijke gevolgen. Tijdens de broedtijd is de kerkuil zeer gevoelig voor verstoring. Vooral tijdens de ei-fase kan de kleinste verstoring aanleiding geven tot het verlaten van het legsel. Om die reden verbieden wij onze medewerkers ook om broedplaatsen te bezoeken of nestkasten te controleren tussen 1 februari en 31 mei. Wij hebben zelf ervaring opgedaan met camera’s (webcams, infraroodcamera’s) en stelden vast dat de meeste toepassingen negatief uitdraaiden. Een flinke tik van een vleugel kan de camerapositie veranderen (zelfs al is deze goed gefixeerd). De lens, of soms het plexiglas waarachter een webcam wordt geïnstalleerd, komt vrij snel onder een laag talg, dons en stof te zitten waardoor de beelden onduidelijk en zeer wazig worden.
In beide gevallen zijn mensen vaak geneigd om het probleem op te lossen door snel even in de nestkast te piepen, helaas meestal met desastreuze gevolgen. Vaak plaatst men infraroodcamera’s (het is immers pikkedonker in een kerkuilnestkast én kerkuilen zijn nachtactieve vogels), maar wil men na een tijdje een betere beeldkwaliteit. Men vervangt ze dan door camera’s die daglicht en kleur kunnen weergeven. Deze moeten echter ondersteund worden met verlichting (led) en dat verdraagt deze nachtactieve soort niet.
Ook draadloze systemen zijn uit den boze. Die blijken te werken op een frequentie die hoorbaar is voor kerkuilen. Dat is duidelijk te merken aan het gedrag van de vogels op het ogenblik dat een camera aanslaat. Het is dus opletten geblazen! Het laatste wat wij, maar ook de locatiehouders, willen is dat de kerkuilen zouden verstoord worden en de nestkast verlaten. Helaas kennen wij intussen meerdere locatiehouders die ondanks ons advies en na experimenteren met webcams in hun nestkast geen kerkuilen meer hebben en dus zwaar teleurgesteld zijn. Voor ons primeert uiteraard ‘bescherming’, vandaar ons standpunt en dit advies.
Toch nog een positieve tip om te besluiten: met wildcamera’s die op een bepaalde afstand van een nestkast geplaatst worden, kan men de in- en uitgaande bewegingen volgen. Dit levert bovendien mooiere en meer zuivere beelden op dan die in een nestkast!